Yapay zeka destekli denetimlerle kesilen cezalar 5 kat arttı

Yapay zeka destekli denetimlerle kesilen cezalar 5 kat arttı

2025 bütçesinde en büyük sürpriz vergi cezaları kaleminde yaşandı. Yapay zeka destekli denetimlerle kesilen cezalar yıl başında öngörülen tutarın yaklaşık beş katına çıkarken, tahsilat oranı yüzde 16’da kaldı. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 2025 Ocak–Ekim dönemi bütçe gerçekleşmeleri, devletin ceza tahakkuklarında tarihi artışlara işaret etti. Yapay zeka ile yoğunlaştırılan vergi denetimleri sonucunda vergi cezaları, gecikme faizleri ve para cezalarında hedeflerin kat kat üzerinde tahakkuk oluşurken, tahsilat performansı aynı hızda yükselmedi. En çarpıcı artış, vergi cezaları kaleminde görüldü. GELİRİN YALNIZCA YÜZDE 73,8'İ TAHSİL EDİLDİ Ekonomim'den Hüseyin Gökçe'nin bakanlığın yayımladığı verilere göre hazırladığı haberde, yıl başında 12,6 trilyon TL gelir hedeflenen bütçe, ilk 10 ayda 13,4 trilyon TL tahakkuka ulaştı. Ancak bu gelirin yalnızca %73,8’i devlet kasasına girebildi. Ocak–Ekim döneminde bütçe gelirlerinin yaklaşık %20’sini oluşturan “faiz, pay ve cezalar” kaleminde de hedefler aşıldı. Bu kalemde yıl başında öngörülen 1,2 trilyon TL gelir yerine 2,4 trilyon TL tahakkuk gerçekleşti. En büyük fark ise gecikme faizlerinde ortaya çıktı. Vergi, resim ve harçlara ilişkin gecikme faizlerinde 7,5 milyar TL hedeflenirken, bunun %2.148 üzerine çıkılarak 162 milyar TL tahakkuk oluştu. Ancak bu tutarın yalnızca %7,6’sı, yani 12,3 milyar TL tahsil edilebildi. YAPAY ZEKA DESTEKLİ VERGİ DENETİMLERİ DİKKAT ÇEKİYOR Bütçenin para cezaları kalemi de yıl başındaki 245 milyar TL hedefinin dört buçuk katını aşarak 1 trilyon 90 milyar TL seviyesine çıktı. Buna karşın tahsilat 208 milyar TL’de kaldı. Yargı para cezalarında ise 4,5 milyar TL beklentiye karşılık 80 milyar TL ceza kesildi; tahsilat oranı %4,8 ile sınırlı kaldı. Kamuoyunda sıkça tartışılan trafik cezaları da bu yıl hedefin üzerine çıktı. Yılbaşında 55 milyar TL olarak belirlenen tutar, 10 ayda 97,9 milyar TL'ye ulaştı. Bu kalemde tahsilat oranı %54,4 ile diğer alanlara kıyasla daha yüksek gerçekleşti. Bütçenin en dikkat çekici başlığı ise yapay zeka destekli vergi denetimleri oldu. Vergi cezaları için yıl başında öngörülen 139 milyar TL, 10 ayda 655 milyar TL’ye yükselerek hedefi yaklaşık beş kat aştı. Ancak bu devasa tahakkukun yalnızca %16,4’ü, yani 107 milyar TL tahsil edildi.