Psikolojik sorunların çözümünde kullanılan birçok teknik ve terapi yöntemi vardır. Bunlardan biri de bibliyoterapidir. Peki bibliyoterapi nedir? Kişi; kaygı, depresyon, yas süreçleri gibi sorunlar yaşadığında zihninde ve vücudunda yaşadığı sorunları anlayamayabilir. Bibliyoterap; kişinin yaşadığı bu zorluğu kavrayıp aşması için kitapları ve hikayeleri kullanmayı amaçlar. Kitaplar çok uzun yıllardır insanların sorunlarının üstesinden gelmesi için kullanılmaktadır.
Bibliyoterapinin temellerine baktığımızda Antik Yunan döneminde kütüphanelerin girişinde “İnsanın ruhunun iyileştiği yer” yazması, Aristoteles’in edebiyatın insanları iyileştirdiğini dair inancı, 1200lü yıllarda insanların iyileştirilmesi için Kur’an okunması gibi oldukça eskiye dayalı birçok örneğe rastlanabilir. Psikoloji alanında kullanımı ise Benjamin Rush’ın önerisi ile hayata geçirilmiş ardından John Minson Galt okumanın akıl ve ruh hastalarına iyi geldiğini “Okuma Üzerine Tepki ve Delilik İçin Eğlence” kitabında açıklamıştır. 20. yy ile birlikte dünyanın pek çok farklı yerindeki psikiyatri hastanelerinde kütüphaneler inşa edilmiş, Birinci Dünya Savaşı sonunda duygusal travma yaşayan askerler için de kitaplardan yararlanılmıştır.
Bibliyoterapi nasıl uygulanır?
Terapist ve danışanın bir araya gelerek danışanın hayatındaki stres faktörleri ve yaşadığı psikolojik problemler incelenerek, durum tespiti yapılır. Terapist buna göre, danışana okuması için bazı kitaplar tavsiye eder. Burada önemli olan önerilen kitabın danışanın yaşadığı zorlukla örtüşüyor olmasıdır. Özellikle ana karakterin danışana benzer problemler yaşaması, danışanın kendi hayatına bakabilmesi ve durumu görmesi için önemlidir. Danışan kitabı bitirdikten sonra terapist ile yeniden bir araya gelir. Birlikte ana karakterin yaşadığı problemi nasıl ele aldığı ve çözüm yolları üstüne konuşulur. Böylece danışan hem kendi durumunu daha rahat kavramakta hem de çözüm yollarımı daha kolay görebilmektedir.
Bibliyoterapi ne işe yarar?
Kişi, terapistin önerisi ile metin okumaları yapar. Bu metinler gerek hikayeler gerek romanlar gerek şiir ve tiyatro gibi çeşitlilik gösterebilirler . Kendi yaşadıklarını bir başkasında görmesi, durumun ortaya koyduğu kişisel zorluklar hakkında daha derin düşünmesine fırsat oluşturur. Yaşadığı sorunun sadece kendine has bir sorun olmadığını, yalnız olmadığını anlar. Yaşadığı zorluklarla ilgili bir öngörü kazanan danışan ayrıca bir sorun için tek bir çözüm yolu olmadığını, farklı çözümlerin her zaman mümkün olabildiğini de görmektedir. Ayrıca kendisiyle ilgili farkındalığı artar, olumlu bir benlik kavramı geliştirmek için sağlam adımlar atar. Böylece kendi durumuna farklı bakış açılarıyla bakmaya başlar. Problemlerinin benzerlerini görmek, problemi hakkında konuşmaya dair endişesini de azaltmaktadır. Daha rahat bir şekilde problemini paylaşıp, anlatabilir. Bunların yanında kitapta diğer karakterlerin de yaşanan soruna olan bakış açısını görme fırsatı yakalaması bunu kendi çevresine de yansıtmasını sağlar. Bu da kendi hayatında, çevresindeki insanların yaklaşımlarını, bakış açılarını anlamak için bir fırsat oluşturmaktadır.