Vücut, her parçası birbiriyle ilişkili olan dünyadaki en karmaşık ama aynı zamanda mucizevi varlıklardan biri. Dolayısıyla olması gerektiği gibi olmayan hormonlar fiziksel sağlığımızı etkilediği gibi psikolojik sağlığımız üzerinde de büyük etkiye sahip.
Birlikte bazı hormonların psikolojimizde nasıl etkiler yaratabildiğine bakalım.
-Dopamin
Dopamin genel anlamda işlerimizi ve planladıklarımızı yapmamızı sağlayan enerji ve motivasyon ile ilgilidir. Eksik olduğunda kendimizi bir iş için harekete geçme konusunda halsiz ve isteksiz hissetmemize neden olur. Motivasyon ve özgüven eksikliğine, odaklanma problemine yol açabilir.
Dopamin eksikliğini tamamlamak için önerilen ilk şeyler hareket etmek ve düzenli uyku. Hareket ettiğimizde ve gece yarısından önceki uykularda vücudumuz Dopamin salgılıyor. Ayrıca balık, fındık gibi besinler dopamin üretimi için gerekli maddeleri sağlayabildiklerinden beslenme de bu konuda oldukça önemlidir.
-Serotonin
Mutluluk hormonu olarak da bilinen seratonin iştah düzeyinin, uykunun, cinsel enerjinin ve ruh halinin üzerinde düzenleyici etkiye sahiptir. Eksikliğinde depresif hissettirmektedir. Stres düzeyi serotonin düzeyini negatif etkilediğinden stres faktörünü ortadan kaldırmak ya da daha aza indirmek önemlidir. Ayrıca desteklemek için besin olarak çikolata ve muz kullanılabilir. Çoğu ruhsal bozukluk serotonin dengesinin bozulmasından oluşur. Depresyondaki kişilerin çoğunda serotonin düşüklüğü vardır. Depresyon tedavisinde kullanılan ilaçların çoğu da beyindeki serotonin düzeylerini artırmaya yöneliktir. Beyinde serotonin azalınca beyin bu eksikliği şekerli gıda yiyerek sağlamaya çalışır. Bu sebeple serotonin azalması obezite ve yeme bozukluğuna da neden olur.
-Endorfin
Endorfin keyif veren, hoş hissettiren duygularla ilgilidir. Sevdiğimiz bir şeyler yediğimizde, sevindirici haber aldığımızda, hoşumuza giden bir film izlediğimizde endorfin salgılanmaktadır. Dışarıdan alınması mümkün değildir.
-Noradrenalin
Tehlike anlarında harekete geçen bu hormona vücudumuzun doğal alarmı da denilmektedir. Tehlike anında metabolizmayı duruma hazırlar. Özellikle kızgınlık ve stres anlarında oldukça yüksektir. Fakat normal zamanlarda kontrol altında tutulması gerekmektedir.
-Melatonin
Güneş ışığı melatonin hormonunu baskılar. Melatonin hormonu gece 23.00 ile sabah 5.00 arasında salgılanır. Bu saatlerde uykuda olmamız bu hormonun salınımı açısından kritik öneme sahiptir. Kişinin uyku düzenini ve biyolojik saatini etkilemektedir.
-Oksitosin
Oksitosin hormonu güven ve empati sağlar. Oksitosinin azalmasının antisosyal davranışları artırdığı ve patolojik saldırganlığa yol açtığı düşünülmektedir. Ayrıca anne ve bebek arasındaki bağın kurulmasında en etkili hormon oksitosindir.