Merve Tunç
Köşe Yazarı
Merve Tunç
 

Pygmalion Etkisi Nedir?

“Aklıma gelen başıma geldi.”, ”Bir şeyi kırk kere söylersen olur.”, ”İyi düşün iyi olsun.” gibi cümleleri günlük hayatımızda sıklıkla duyarız değil mi? Özellikle de büyüklerimizin bize öğütleridir. Peki size bunu söylemekte haklılık payı olduklarını söylesek?  Sosyolog Robert King Merton tarafından öne sürülen Pygmalion etkisi, kendini gerçekleştiren kehanet olarak da bilinir. Bu teoriye göre bir şeye yönelik beklentiler ve tutumlar, algıya dönüştüğü zaman gerçekleşme ihtimali artar. Psikolog ve psikoterapist Nedima Dzaferagic ise pygmalion etkisini; bir şeye ne kadar çok inanıyorsak, bilinçli ya da bilinçsiz olarak davranışlarımızın o şeyi gerçekleştirmek için eğilimde olması olarak tanımlamaktadır.    Pygmalion etkisi ismini mitolojiden alır. Efsaneye göre heykeltıraş Pygmalion, yaşadığı kötü tecrübeler yüzünden ölene dek evlenmemeye yemin etmiştir. Bir gün “Uyuyan Aşk” anlamına gelen Galatea adını verdiği kadın heykeline aşık olmuş ve aylarca aşk tanrıçasına Galatea’yı canlandırması için yalvarmış. Aşk tanrıçası, Pygmalion’un halini görünce kayıtsız kalamayıp Galatea’ya can vermiş. Bu mitolojik hikayedeki gibi bir şeyi ne kadar çok bekliyorsanız ve olacağına inanıyorsanız gerçekleşme olasılığını artırabilirsiniz. Olumlu beklentiler ve inançlar önemli olduğu kadar olumsuz beklentilerin de önemini fark etmek önemlidir. Çünkü olumsuz beklentiler de aynı olumlu beklentilerde olduğu gibi bahsettiğimiz durumun gerçekleşme ihtimalini etkiler. Bu durum, “Golem Etkisi” olarak açıklanmaktadır. Diğer bir ifadeyle, golem etkisi; düşük beklentilerin, davranışları olumsuz yönde etkilemesi durumuna verilen isimdir ve pygmalion etkisinin tam tersi olarak kabul edilmektedir. Yapılan çalışmalarda Golem etkisinin, Pygmalion etkisinden daha etkili olduğu görülmüştür.     Pygmalion etkisi yapılan bilimsel araştırmalar ile de kanıtlanmıştır. Bu konu Profesör Roshental ve Jacobson’un ilgisini çekmiştir ve “Sınıftaki Pygmalion” isimli çalışmayı yapmışlardır. Bir grup öğrenciye dönemin başında genel yetenek testi yapılmıştır. Teste göre başarılı olan 20 kişinin ismi öğretmenlere verilmiş ve bu listedeki kişilerin yüksek IQ’ya sahip olduğu belirtilmiştir. Fakat listede sadece başarılı öğrencilere değil her seviyeden öğrenciye yer verilmiştir. Dönem sonunda tekrar yapılan testlerde ise öğrencilerin zeka seviyelerinde artış olduğu gözlemlenmiştir ve pygmalion etkisi bu şekilde ortaya çıkmıştır. Burada öğretmenlere farklı sonuçlar vermekle çocuklara karşı olumlu davranış ve ilgi gösterip çocukların başarılarını artırmak amaçlanmıştır. Öğretmenlerin olumlu beden diller ve beklentileri davranışlarına yansımış böylece öğrencilerin motivasyonu artmıştır.    Pozitif beklentiler ve inançlar beklediğimiz şeyi pozitif yönde etkilerken, negatif beklentiler negatif yönde etkilemektedir. Yalnızca kendi içimizde değil, iş yerinde ya da okuldaki yüksek ve olumlu beklentiler bireyin performansında artış sağlamaktadır. Olumsuz beklentilerde ise kişinin motivasyonu düştüğünden yapabileceğinden daha azını yapmaktadır.   
Ekleme Tarihi: 04 Ekim 2022 - Salı

Pygmalion Etkisi Nedir?

“Aklıma gelen başıma geldi.”, ”Bir şeyi kırk kere söylersen olur.”, ”İyi düşün iyi olsun.” gibi cümleleri günlük hayatımızda sıklıkla duyarız değil mi? Özellikle de büyüklerimizin bize öğütleridir. Peki size bunu söylemekte haklılık payı olduklarını söylesek? 

Sosyolog Robert King Merton tarafından öne sürülen Pygmalion etkisi, kendini gerçekleştiren kehanet olarak da bilinir. Bu teoriye göre bir şeye yönelik beklentiler ve tutumlar, algıya dönüştüğü zaman gerçekleşme ihtimali artar. Psikolog ve psikoterapist Nedima Dzaferagic ise pygmalion etkisini; bir şeye ne kadar çok inanıyorsak, bilinçli ya da bilinçsiz olarak davranışlarımızın o şeyi gerçekleştirmek için eğilimde olması olarak tanımlamaktadır. 

 

Pygmalion etkisi ismini mitolojiden alır. Efsaneye göre heykeltıraş Pygmalion, yaşadığı kötü tecrübeler yüzünden ölene dek evlenmemeye yemin etmiştir. Bir gün “Uyuyan Aşk” anlamına gelen Galatea adını verdiği kadın heykeline aşık olmuş ve aylarca aşk tanrıçasına Galatea’yı canlandırması için yalvarmış. Aşk tanrıçası, Pygmalion’un halini görünce kayıtsız kalamayıp Galatea’ya can vermiş. Bu mitolojik hikayedeki gibi bir şeyi ne kadar çok bekliyorsanız ve olacağına inanıyorsanız gerçekleşme olasılığını artırabilirsiniz. Olumlu beklentiler ve inançlar önemli olduğu kadar olumsuz beklentilerin de önemini fark etmek önemlidir. Çünkü olumsuz beklentiler de aynı olumlu beklentilerde olduğu gibi bahsettiğimiz durumun gerçekleşme ihtimalini etkiler. Bu durum, “Golem Etkisi” olarak açıklanmaktadır. Diğer bir ifadeyle, golem etkisi; düşük beklentilerin, davranışları olumsuz yönde etkilemesi durumuna verilen isimdir ve pygmalion etkisinin tam tersi olarak kabul edilmektedir. Yapılan çalışmalarda Golem etkisinin, Pygmalion etkisinden daha etkili olduğu görülmüştür.

 

 

Pygmalion etkisi yapılan bilimsel araştırmalar ile de kanıtlanmıştır. Bu konu Profesör Roshental ve Jacobson’un ilgisini çekmiştir ve “Sınıftaki Pygmalion” isimli çalışmayı yapmışlardır. Bir grup öğrenciye dönemin başında genel yetenek testi yapılmıştır. Teste göre başarılı olan 20 kişinin ismi öğretmenlere verilmiş ve bu listedeki kişilerin yüksek IQ’ya sahip olduğu belirtilmiştir. Fakat listede sadece başarılı öğrencilere değil her seviyeden öğrenciye yer verilmiştir. Dönem sonunda tekrar yapılan testlerde ise öğrencilerin zeka seviyelerinde artış olduğu gözlemlenmiştir ve pygmalion etkisi bu şekilde ortaya çıkmıştır. Burada öğretmenlere farklı sonuçlar vermekle çocuklara karşı olumlu davranış ve ilgi gösterip çocukların başarılarını artırmak amaçlanmıştır. Öğretmenlerin olumlu beden diller ve beklentileri davranışlarına yansımış böylece öğrencilerin motivasyonu artmıştır. 

 

Pozitif beklentiler ve inançlar beklediğimiz şeyi pozitif yönde etkilerken, negatif beklentiler negatif yönde etkilemektedir. Yalnızca kendi içimizde değil, iş yerinde ya da okuldaki yüksek ve olumlu beklentiler bireyin performansında artış sağlamaktadır. Olumsuz beklentilerde ise kişinin motivasyonu düştüğünden yapabileceğinden daha azını yapmaktadır. 

 

Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve gebzehurses.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.