Merve Tunç
Köşe Yazarı
Merve Tunç
 

Savunma Mekanizmaları

Savunma mekanizmaları, farkında olmasak da günlük hayatımızda hepimiz tarafından kullanılmaktadır. Psikanalize göre içsel çatışmalardan kaynaklanan kaygıdan korunmak için egonun oluşturduğu yapılanma olarak, klinik psikolojide ise günlük sorunlarla başa çıkmak için kullanılan normal ve doğal araçlar olarak tanımlanmaktadır. Savunma mekanizmaları bireyin içsel süreçlerinden gelen ciddi bir tehlikeye karşı bireyi savunmak adına bilinçdışı ortaya çıkan araçlardır. İhtiyaç anında kullanıldığında stresi azaltmaktadır. Fakat savunma mekanizmalarının şiddetli ve aşırı kullanımı benliğimize zarar vererek patolojik etkiler yaratabilmektedir.    Savunma Mekanizmalarının Özellikleri Savunma mekanizmaları ancak bilinçsiz olarak kullanılabilir. Savunma mekanizmaları sık sık kullanıldığı takdirde kişiye zarar vermeye başlar. Kişi, içsel olarak tehdit altında olan benliğini savunma mekanizmaları ile korumaya çalışır. Savunma mekanizmalarının olumlu ve olumsuz sonuçları olabilir. Savunma mekanizmalarının sağladığı fayda ve koruma geçicidir. Kesin ve kalıcı çözümler üretmezler.   Bazı savunma mekanizmaları şunlardır:       -Yansıtma: Kişinin kendisindeki katlanılamaz düşüncelerini,duygularını ve özelliklerini başkalarına yüklemesidir.       -Gerileme: Herhangi bir zorlanma ya da stres durumunda kişinin içerisinde bulunduğu zihinsel gelişim evresinden önceki bir döneme geri dönmesidir. Örneğin yetişkin bir bireyin ağlayarak istediğini yaptırması.      -Bedenselleştirme: Kişilerin psikolojik sıkıntılarını bedenlerine yönelterek psikolojik sıkıntılarla uğraşmak yerine fiziksel sorunlarla uğraşmasıdır. Örneğin sevmediği derse giren öğrencinin midesinin ağrıdığını söylemesi.       -İnkâr: Kişiye acı veren, tehlikeli olduğunu düşündüğü veya stres yaratan bir durumun, olayın ya da gerçeğin görmezden gelinmesi, yok sayılmasıdır.      -Yüceltme: Kişinin ilkel dürtülerinden gelen enerjiyi, toplum tarafından kabul edilen bir yolla dışa vurmasıdır. Örneğin saldırgan birinin dövüş sporları yapması gibi.      -Bastırma-Baskılama: Kişinin, kabul edemediği bir duruma dair düşünce ve duygularının bilinç dışına atılıp unutulmasıdır. Bastırılan duygular kişilere ya da diğer kişilerle olan ilişkilere zarar verebilmektedir.       -Yer Değiştirme: Kişinin bir dürtüsünü ortaya çıkaran nesne ya da kişiye değil de ortaya çıkmasıyla ilgisi olmayan başka bir nesneye ya da kişiye yöneltmesidir.       -Ödünleme: Kişilerin başarısız oldukları alanları kapatmaya çalışıp başarılı oldukları alana yönelmeye çalışmasıdır. Örneğin sporda iyi olmayan birinin yetenekli olduğu sanata yönelip daha başarılı olması.       -Karşıt Tepki Geliştirme: Bireyin sahip olduğu fakat toplumun kabul etmeyeceğini bildiği duygu ve düşüncelerini karşıt şekilde ortaya çıkarmasıdır. Örneğin kişinin düğünde sevmediği bir şarkının çalmasına sinirlenmesine rağmen “Bu şarkıyı çok severim” diyip eğlenenlere katılması.       -Mantığa Bürüme/Akla Uydurma/Bahane Bulma: Kabul edilemeyecek davranışların bahaneler yoluyla haklı gösterilmeye çalışılmasıdır.    
Ekleme Tarihi: 08 Kasım 2022 - Salı

Savunma Mekanizmaları

Savunma mekanizmaları, farkında olmasak da günlük hayatımızda hepimiz tarafından kullanılmaktadır. Psikanalize göre içsel çatışmalardan kaynaklanan kaygıdan korunmak için egonun oluşturduğu yapılanma olarak, klinik psikolojide ise günlük sorunlarla başa çıkmak için kullanılan normal ve doğal araçlar olarak tanımlanmaktadır.

Savunma mekanizmaları bireyin içsel süreçlerinden gelen ciddi bir tehlikeye karşı bireyi savunmak adına bilinçdışı ortaya çıkan araçlardır. İhtiyaç anında kullanıldığında stresi azaltmaktadır. Fakat savunma mekanizmalarının şiddetli ve aşırı kullanımı benliğimize zarar vererek patolojik etkiler yaratabilmektedir. 

 

Savunma Mekanizmalarının Özellikleri

  • Savunma mekanizmaları ancak bilinçsiz olarak kullanılabilir.
  • Savunma mekanizmaları sık sık kullanıldığı takdirde kişiye zarar vermeye başlar.
  • Kişi, içsel olarak tehdit altında olan benliğini savunma mekanizmaları ile korumaya çalışır.
  • Savunma mekanizmalarının olumlu ve olumsuz sonuçları olabilir.
  • Savunma mekanizmalarının sağladığı fayda ve koruma geçicidir. Kesin ve kalıcı çözümler üretmezler.

 

Bazı savunma mekanizmaları şunlardır: 

     -Yansıtma: Kişinin kendisindeki katlanılamaz düşüncelerini,duygularını ve özelliklerini başkalarına yüklemesidir. 

     -Gerileme: Herhangi bir zorlanma ya da stres durumunda kişinin içerisinde bulunduğu zihinsel gelişim evresinden önceki bir döneme geri dönmesidir. Örneğin yetişkin bir bireyin ağlayarak istediğini yaptırması.

     -Bedenselleştirme: Kişilerin psikolojik sıkıntılarını bedenlerine yönelterek psikolojik sıkıntılarla uğraşmak yerine fiziksel sorunlarla uğraşmasıdır. Örneğin sevmediği derse giren öğrencinin midesinin ağrıdığını söylemesi. 

     -İnkâr: Kişiye acı veren, tehlikeli olduğunu düşündüğü veya stres yaratan bir durumun, olayın ya da gerçeğin görmezden gelinmesi, yok sayılmasıdır.

     -Yüceltme: Kişinin ilkel dürtülerinden gelen enerjiyi, toplum tarafından kabul edilen bir yolla dışa vurmasıdır. Örneğin saldırgan birinin dövüş sporları yapması gibi.

     -Bastırma-Baskılama: Kişinin, kabul edemediği bir duruma dair düşünce ve duygularının bilinç dışına atılıp unutulmasıdır. Bastırılan duygular kişilere ya da diğer kişilerle olan ilişkilere zarar verebilmektedir. 

     -Yer Değiştirme: Kişinin bir dürtüsünü ortaya çıkaran nesne ya da kişiye değil de ortaya çıkmasıyla ilgisi olmayan başka bir nesneye ya da kişiye yöneltmesidir. 

     -Ödünleme: Kişilerin başarısız oldukları alanları kapatmaya çalışıp başarılı oldukları alana yönelmeye çalışmasıdır. Örneğin sporda iyi olmayan birinin yetenekli olduğu sanata yönelip daha başarılı olması. 

     -Karşıt Tepki Geliştirme: Bireyin sahip olduğu fakat toplumun kabul etmeyeceğini bildiği duygu ve düşüncelerini karşıt şekilde ortaya çıkarmasıdır. Örneğin kişinin düğünde sevmediği bir şarkının çalmasına sinirlenmesine rağmen “Bu şarkıyı çok severim” diyip eğlenenlere katılması. 

     -Mantığa Bürüme/Akla Uydurma/Bahane Bulma: Kabul edilemeyecek davranışların bahaneler yoluyla haklı gösterilmeye çalışılmasıdır.

 

 

Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve gebzehurses.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.