Halil Yavuz
Köşe Yazarı
Halil Yavuz
 

Elbirliği mülkiyeti (İştirak mülkiyeti) nedir?

Gayrimenkul üzerinde birden fazla kişi hak sahibi olduğu, ancak payların belli olmadığı durumlar elbirliği mülkiyeti olarak adlandırılır. Genellikle miras yolu ile kalan gayrimenkullerde yani terekede karşılaşılan bu durumdur ve iştirak halindeki mülkiyet olarak da bilinir. Elbirliği ya da iştirak halinde mülkiyet durumunda malik olunan mal üzerinde paylar (hisseler) belirlenmemiştir. Diğer bir ifadeyle, mülkiyet hakkına sahip her bir kişi malik olunan malın tamamı üzerinde hak sahibidir. Tapuda elbirliği mülkiyetinde de miras nedeniyle ya da mal sahipliği dolayısıyla elde edilen mülk paylara ayrılmamıştır. Bu nedenle de hak sahibi kişiler paydaş değil aslında ortaktır. Elbirliği mülkiyet, birden çok kişinin payları belirlenmeden bir mal/mülk üzerinde aynı haklarla malik olması halidir. Burada bahsi geçen mal/mülk bir gayrimenkulse elbirliği şeklindeki ortaklık tapu senedi üzerindedir. Tapuda elbirliği ile ortaklık durumunda, her bir malik tapu üzerinde aynı haklara sahiptir. Tapu miras sonrası elde edilmiş ise, bu gayrimenkul üzerinde mirasçıların payları belli değildir ve gayrimenkule ilişkin olarak tek başlarına karar veremezler. Elbirliği ile mülkiyette tasarruf hakkı temel olarak paydaşlık kavramını değil ortaklık kavramını işaret eder. Bir gayrimenkul üzerinde birden çok kişinin elbirliği ile malik olması, bu kişilere paydaşlık hakkı tanımaz. Maliklerden her biri bir gayrimenkulün tamamında hak sahibidir, yani aradaki ilişki ortaklık ilişkisidir. Örneğin; miras işlemlerinde mirasçılardan biri kendi payını satma isteği ile gayrimenkulün bir kısmını satamaz ya da başkasına devredemez. Ancak hissedarlar arasında yapabilir. Elbirliği mülkiyet, mal ile ilgili kararların tüm hak sahipleri tarafından birlikte alınmasını gerektirir. Elbirliği mülkiyette hak sahiplerinin payları şu şekilde belirlenir. Tüm mirasçıların birlikte karar vermek zorunda olduğu elbirliği halinde mülkiyet, mirasçılardan birinin Tapu Müdürlüğü’ne başvurusu ve bu başvuru için gerekli işlemlerin tamamlanmasının ardından paylı mülkiyete dönüşür. Başvuru dilekçesi ile başlayan süreçte dilekçeye tapu ve mirasçılık belgesi gibi gerekli evraklar eklenir. Tapu Müdürü, diğer mirasçılara tebligat yoluyla yapılan başvuruya itiraz etmeleri için belirli bir süre tanır. Bu süre içerisinde diğer mirasçılardan herhangi bir itiraz gelmezse, işlem tamamlanır ve tapuda elbirliği ile mülkiyet bozulur. Yani elbirliği ile mülkiyetin bozulması için tüm mirasçıların başvuru yapmasına gerek bulunmaz. Yasalar ve bu kapsamdaki sözleşmeler çerçevesinde kurulan tapuda elbirliği halinde mülkiyet, hak sahibi olanlardan birinin Tapu Müdürlüğü’ne başvuru yapması ve sürecin tamamlanması ile bozulur. Ortaklar arasında anlaşmazlık var ise Sulh Hukuk Mahkemesine başvurularak izale-i şuyu yani ortaklığın giderilmesi davası açılabilir. Mahkeme kararı ile elbirliği ortaklığı durumuna son verilir. Tüm hak sahipleri ya da kendilerine vekâlet eden kişilerin tapuya başvurması ile de elbirliği mülkiyeti paylı mülkiyete çevrilebilir. Elbirliği mülkiyeti olan bir gayrimenkul paylı mülkiyete çevrilmemişse tüm mirasçıların onayı olmadan satış yapılması mümkün değildir. Bu gibi bir durumda öncelikle tapuda elbirliği mülkiyetinin bozulması ve gayrimenkulde her mirasçının payı belirlenmelidir. Sonrasında kişi kendi payını satabilir.
Ekleme Tarihi: 18 Ekim 2021 - Pazartesi

Elbirliği mülkiyeti (İştirak mülkiyeti) nedir?

Gayrimenkul üzerinde birden fazla kişi hak sahibi olduğu, ancak payların belli olmadığı durumlar elbirliği mülkiyeti olarak adlandırılır. Genellikle miras yolu ile kalan gayrimenkullerde yani terekede karşılaşılan bu durumdur ve iştirak halindeki mülkiyet olarak da bilinir. Elbirliği ya da iştirak halinde mülkiyet durumunda malik olunan mal üzerinde paylar (hisseler) belirlenmemiştir. Diğer bir ifadeyle, mülkiyet hakkına sahip her bir kişi malik olunan malın tamamı üzerinde hak sahibidir.

Tapuda elbirliği mülkiyetinde de miras nedeniyle ya da mal sahipliği dolayısıyla elde edilen mülk paylara ayrılmamıştır. Bu nedenle de hak sahibi kişiler paydaş değil aslında ortaktır. Elbirliği mülkiyet, birden çok kişinin payları belirlenmeden bir mal/mülk üzerinde aynı haklarla malik olması halidir. Burada bahsi geçen mal/mülk bir gayrimenkulse elbirliği şeklindeki ortaklık tapu senedi üzerindedir. Tapuda elbirliği ile ortaklık durumunda, her bir malik tapu üzerinde aynı haklara sahiptir. Tapu miras sonrası elde edilmiş ise, bu gayrimenkul üzerinde mirasçıların payları belli değildir ve gayrimenkule ilişkin olarak tek başlarına karar veremezler. Elbirliği ile mülkiyette tasarruf hakkı temel olarak paydaşlık kavramını değil ortaklık kavramını işaret eder. Bir gayrimenkul üzerinde birden çok kişinin elbirliği ile malik olması, bu kişilere paydaşlık hakkı tanımaz. Maliklerden her biri bir gayrimenkulün tamamında hak sahibidir, yani aradaki ilişki ortaklık ilişkisidir. Örneğin; miras işlemlerinde mirasçılardan biri kendi payını satma isteği ile gayrimenkulün bir kısmını satamaz ya da başkasına devredemez. Ancak hissedarlar arasında yapabilir. Elbirliği mülkiyet, mal ile ilgili kararların tüm hak sahipleri tarafından birlikte alınmasını gerektirir.

Elbirliği mülkiyette hak sahiplerinin payları şu şekilde belirlenir. Tüm mirasçıların birlikte karar vermek zorunda olduğu elbirliği halinde mülkiyet, mirasçılardan birinin Tapu Müdürlüğü’ne başvurusu ve bu başvuru için gerekli işlemlerin tamamlanmasının ardından paylı mülkiyete dönüşür. Başvuru dilekçesi ile başlayan süreçte dilekçeye tapu ve mirasçılık belgesi gibi gerekli evraklar eklenir. Tapu Müdürü, diğer mirasçılara tebligat yoluyla yapılan başvuruya itiraz etmeleri için belirli bir süre tanır. Bu süre içerisinde diğer mirasçılardan herhangi bir itiraz gelmezse, işlem tamamlanır ve tapuda elbirliği ile mülkiyet bozulur. Yani elbirliği ile mülkiyetin bozulması için tüm mirasçıların başvuru yapmasına gerek bulunmaz. Yasalar ve bu kapsamdaki sözleşmeler çerçevesinde kurulan tapuda elbirliği halinde mülkiyet, hak sahibi olanlardan birinin Tapu Müdürlüğü’ne başvuru yapması ve sürecin tamamlanması ile bozulur.

Ortaklar arasında anlaşmazlık var ise Sulh Hukuk Mahkemesine başvurularak izale-i şuyu yani ortaklığın giderilmesi davası açılabilir. Mahkeme kararı ile elbirliği ortaklığı durumuna son verilir. Tüm hak sahipleri ya da kendilerine vekâlet eden kişilerin tapuya başvurması ile de elbirliği mülkiyeti paylı mülkiyete çevrilebilir.

Elbirliği mülkiyeti olan bir gayrimenkul paylı mülkiyete çevrilmemişse tüm mirasçıların onayı olmadan satış yapılması mümkün değildir. Bu gibi bir durumda öncelikle tapuda elbirliği mülkiyetinin bozulması ve gayrimenkulde her mirasçının payı belirlenmelidir. Sonrasında kişi kendi payını satabilir.

Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve gebzehurses.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.